Biên giới Việt Nam - Trung Quốc là địa bàn trọng yếu về kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh của nước ta. Song, các tệ nạn xã hội nơi đây vẫn luôn là vấn đề phức tạp, tác động không nhỏ đến đời sống của người dân, sự phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh trật tự. Qua phân tích các tài liệu liên quan, tư liệu điền dã tại xã Bản Lầu (huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai) và thị trấn Tà Lùng (huyện Quảng Hòa, tỉnh Cao Bằng) cho thấy, tình hình tệ nạn xã hội ở vùng biên giới có xu hướng giảm trong đại dịch COVID-19 nhưng bắt đầu gia tăng trở lại sau khi đại dịch COVID-19 được khống chế. Mặc dù chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng đã triển khai nhiều biện pháp quản lý, đấu tranh nhằm hạn chế các tệ nạn xã hội, song do nhiều nguyên nhân như vị trí địa lý, địa hình, môi trường sống, quan hệ dân tộc và quan hệ xã hội lâu đời giữa người dân trong nước và với bên kia biên giới, hiểu biết hạn chế của một bộ phận người dân về pháp luật…, nên tình hình tệ nạn xã hội vùng biên giới vẫn có những diễn biến phức tạp, khó lường. Vì vậy, các lực lượng chức năng và hệ thống chính trị cần đẩy mạnh tuyên truyền, quản lý có hiệu quả hơn các vấn đề về tệ nạn xã hội, trong đó cần chú ý đến đặc điểm kinh tế - xã hội, văn hóa tộc người vùng biên.The Vietnam-China border holds significant importance regarding our country’s socio-economy, national defence, and security. However, social issues in this area remain intricate, exerting a substantial impact on people’s lives, socio-economic development, security, and order. An examination of pertinent documents and on-site investigations in Ban Lau commune (Muong Khuong district, Lao Cai province) and Ta Lung town (Quang Hoa district, Cao Bang province) indicates that social problems in the border regions tended to diminish during the Covid-19 pandemic but resumed an upward trend after the pandemic was brought under control. Despite local authorities and enforcement agencies implementing numerous management measures and countermeasures to curtail social issues, various factors, such as geographical location, topography, living conditions, domestic ethnic relationships, long-standing cross-border connections, and limited awareness of certain individuals regarding the law, contribute to the complexity of the situation. Consequently, the law enforcement agencies and the political system must intensify their communication efforts and implement more efficacious management strategies, wherein it is essential to consider the socio-economic and cultural attributes of the border residents.