Để đánh giá đầy đủ và tổng quát hơn mức độ ô nhiễm của các kim loại nặng trong đất cần tiến hành phân tích dạng hóa học của chúng. Nồng độ Ni trong 12 mẫu đất bãi thải và đất ruộng ở khu vực bãi thải của mỏ Pb/Zn làng Hích, tỉnh Thái Nguyên đã được phân tích bằng phương pháp phổ khối plasma cảm ứng (ICP-MS). Dạng hóa học của Ni trong đất được chiết theo quy trình chiết liên tục Tessier. Các chỉ số đánh giá môi trường như chỉ số tích lũy địa chất (Igeo) và mã đánh giá rủi ro (RAC) đã được áp dụng để đánh giá mức độ ô nhiễm của Ni trong đất. Kết quả cho thấy, Ni tồn tại trong các mẫu đất bãi thải chủ yếu ở dạng cặn dư (F5) >
dạng Fe/Mn oxit (F3) >
dạng cacbonat (F2) >
dạng trao đổi (F1) ~ dạng liên kết với chất hữu cơ (F4), trong khi Ni tồn tại trong các mẫu đất ruộng là F5 >
F2 >
F3 >
F4 >
F1. Chỉ số Igeo của Ni trong các mẫu đất đều âm (Igeo <
0), cho thấy nồng độ Ni trong các mẫu đất ở mức không bị ô nhiễm. Trong khi đó, chỉ số RAC cho thấy Ni trong các mẫu đất ở mức từ nguy cơ ô nhiễm nhẹ đến nguy cơ ô nhiễm nặng (10%<
RAC <
30%), có 3/7 mẫu đất ruộng ở mức ô nguy cơ ô nhiễm nặng (RAC >
30%).To fully and overall evaluate the contaminated level of heavy metals, it is essential to analyze their chemical speciation. The Ni concentration in 12 soil samples, including tailing samples and farming soils collected in Pb/Zn mining in Thai Nguyen province, was analyzed using inductively coupled plasma mass spectrometry (ICP-MS). Chemical fractions of Ni in the soil were extracted following Tessier’s sequential extraction procedure. Geo-accumulation index (Igeo) and risk assessment code (RAC) were applied to assess the pollution level of Ni in the soil. The results show that Ni existed chiefly in the tailing samples in the order of residue (F5) >
Fe/Mn oxides (F3) >
carbonate (F2) >
exchangeable (F1) ~ organic matters (F4), while it was mainly in the sequence of F5 >
F2 >
F3>
F4 >
F1 in the farming soil. Igeo values of Ni were minus (Igeo <
0), indicating that the soil samples had no contamination of Ni. In contrast, RAC values showed that the Ni concentration of the soil samples was in the range of low risk to high risk (10% <
RAC <
30%), and three of the seven farming soils were in the level of high risk (RAC >
30%).