Bất kì nền văn hóa, văn học nào, ở mọi yếu tố, cấp độ cũng có phần trung tâm vàngoại biên. Với văn học nói chung, truyện ngắn nói riêng giai đoạn 1945 – 1975 cũng vậy.Ở truyện ngắn cách mạng - diễn ngôn truyện ngắn khu vực trung tâm, thế giới hình tượngmang tính sử thi đậm nét với những con người trong chiến đấu thì gan dạ, dũng cảm
tronglao động thì sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trước công việc đượcgiao, trong đời thường cũng luôn sống với những tình cảm lớn, gắn với quốc gia, dân tộc.Trong khi đó, ở diễn ngôn truyện ngắn khu vực ngoại biên, thế giới hình tượng được kiếntạo theo tinh thần hướng về đời sống nhân sinh. Ở giai đoạn sau nhìn lại, có thể thấy thếgiới hình tượng của truyện ngắn khu vực ngoại biên này đã góp phần mang lại cái nhìntoàn diện hơn về cuộc sống, thời đại giai đoạn 30 năm sau cách mạng tháng Tám. Bài viếtnày tập trung làm sáng tỏ một phần điều đó.