Trên cơ sở khảo sát thực tế và các nguồn tư liệu củaGiáo hội, bài viết đề cập tới những nét chính yếu về việc biếnđổi các không gian một số nhà thờ xứ, họ đạo Công giáo ởHà Nội. Những xu hướng biến đổi thấy rõ ở góc độ trực quanvà phi trực quan. Ở xu hướng thứ nhất cho thấy, các khônggian thiêng của Công giáo đã có những biến đổi đáng kể vềmặt diện mạo và công năng tại các nhà thờ. Sự biến đổi nàynhư một tiến trình bắt nhịp với quá trình đô thị hóa, hướngtới sự khang trang, rộng rãi, tiện nghi và hiện đại. Nhưng ởxu hướng thứ hai, có những biến đổi bên trong không gianthiêng mà ít người để ý. Đó vừa là sự hội nhập thích ứng vớinhịp sống đô thị hiện đại, nhưng đồng thời cũng là nhữngphản ánh của tiến trình đô thị hóa, như một sự tranh chấp vàbảo lưu giữa hai khu vực không gian thiêng và tục.