Biển là một đặc điểm địa lý tự nhiên quan trọng của Việt Nam, vì biển nằm dọc theo chiều dài đất nước từ Bắc đến Nam. Với đặc điểm này người Việt có được những điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của quốc gia nhưng đồng thời cũng phải đối mặt với những thử thách, trong đó có thử thách về biên phòng. Nghiên cứu các tư liệu về biển được viết trong Đại Việt sử ký toàn thư và Đại Nam thực lục cho thấy các triều đại phong kiến Việt Nam từ xưa đã rất quan tâm phòng vệ lãnh thổ từ hướng biển. Ý thức phòng vệ biển luôn thường trực ngay từ khi đất nước giành được độc lập sau một nghìn năm Bắc thuộc và cả trong quá trình phát triển dần vào phía nam. Sự phòng thủ này có thể chủ động hoặc bị động tùy theo từng triều đại và có ảnh hưởng mạnh mẽ đến vận mệnh của đất nước. Từ khóa biên phòng, biển, lãnh thổThe sea is an important natural geographical feature of Vietnam, because the sea lies along the length of the country from North to South. With this characteristic, Vietnamese people have favorable conditions for the development of the country but also face challenges at the same time, including guarding the border. Studying marine documents written in Đại Việt sử ký toàn thư (Complete Annals of Dai Viet) and Đại Nam thực lục (Annals of Dai Nam) shows that Vietnamese feudal dynasties were very interested in protecting the territory from the sea. This sense of defense has always been permanent since the country gained its independence after a thousand years of the North domination and throughout the process of gradually developing into the south of Vietnam. This defense can be active or passive depending on each dynasty and has a strong influence on the fate of the country.Keywords border, sea, territory