As a great pride of the country, high-speed rail provides flexible, time-efficient, safe, courteous, on-time, high-capacity and environmentally friendly transportation. High-speed rail promotes regional connectivity by promoting socio-economic benefits and supporting transportation goals and policies. One of Vietnam's most significant strategic projects is the high-speed rail project, which spans 20 provinces/cities from Hanoi to Ho Chi Minh City on the North-South axis. However, the project faces significant challenges, including a high investment cost (over 65 billion USD, nearly one-sixth of Vietnam's annual GDP), financial risks and difficult-to-quantify impacts like spatial development restructuring and changes in transportation sector market shares. Meanwhile, cheaper maritime and inland waterway transportation remains underutilized
road transportation, despite being expensive, currently dominates. Thus, careful evaluation and consideration are vital for the feasibility and balance of the transportation system on the North-South axis. This article studies the imbalance in the North-South transportation system, the direction of Vietnam Government on High-Speed Rail development, thereby evaluating the benefits and challenges, providing valuable reference material for project refinement. Keyword: The North-South transportation
Freight transportation
passenger transportation
unbalanced development
investment costs
new technology.Đường sắt tốc độ cao là niềm tự hào của một Quốc gia với phương thức vận tải an toàn, văn minh, đúng giờ, năng lực vận tải lớn, tiết kiệm thời gian, linh hoạt và thân thiện với môi trường
nó mang lại lợi ích kinh tế - xã hội, có thể hỗ trợ các mục tiêu, chính sách vận tải và gắn kết giữa các nước trong khu vực với nhau. Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam đi qua 20 tỉnh/thành phố, từ Hà Nội đến TP.HCM là một trong những dự án quan trọng, mang tầm chiến lược của Việt Nam. Tuy nhiên, chi phí đầu tư rất lớn (hơn 65 tỷ USD, chiếm gần 1/6 GDP một năm của Việt Nam), nhiều rủi ro, hiệu quả tài chính không cao, nhiều yếu tố tác động lớn nhưng khó lượng hóa như tái cấu trúc không gian phát triển, thay đổi cơ cấu thị phần của các chuyên ngành vận tải... Trong khi vận tải đường biển, đường thủy có chi phí thấp hơn nhiều chưa được tận dụng
vận tải đường bộ với chi phí đắt đỏ hiện đang ở vị thế áp đảo. Vì vậy, việcđầu tư đường sắt tốc độ cao cần được nghiên cứu toàn diện, cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo tính khả thi của dự án và tính cân đối của hệ thống giao thông vận tải trên trục Bắc - Nam. Bài báo nghiên cứu về sự mất cân đối của hệ thống GTVT trên trục Bắc - Nam và những hệ lụy nền kinh tế-xã hội phải gánh chịu
phân tích định hướng của Chính phủ
từ đó đánh giá các lợi ích, các thách thức khi đầu tư xây dựng đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, là tài liệu tham khảo, có ý nghĩa quan trọng góp phần hoàn thiện dự án. Từ khóa: Hành lang vận tải Bắc - Nam
vận tải hàng hóa
vận tải hành khách
phát triển mất cân đối
chi phí đầu tư
công nghệ mới.