Sự phát triển mạnh mẽ của chủ nghĩa tư bản phương Tây nửa sau thế kỷ XIX đã làm gia tăng việc tìm kiếm thị trường và xâm chiếm thuộc địa trên phạm vi thế giới. Là một trong những nước thuộc khu vực Đông Nam Á có nguồn lao động dồi dào, tài nguyên thiên nhiên phong phú, Việt Nam bị chủ nghĩa thực dân xâm lược là điều khó tránh khỏi. Tuy nhiên, việc một nước bị xâm lược không tất yếu dẫn đến mất độc lập, nhưng đối với Việt Nam thì sự không tất yếu đó lại trở thành tất yếu. Từ thực tiễn của một nước Đông Nam Á, chúng ta có thể nhận thấy những nguyên nhân chủ yếu làm cho Việt Nam không thể đứng vững trước sự xâm lược của chủ nghĩa thực dân nói chung và thực dân Pháp nói riêng.