Kiểm soát quyền lực chính trị không chỉ là yêu cầu sự kiểm soát từ bên ngoài quyền lực, mà còn là yêu cầu của việc tự kiểm soát của chính chủ thể được trao, nắm giữ và thực thi quyền lực. Tự kiểm soát có ý nghĩa là thước đo trách nhiệm, là yêu cầu phải đáp ứng đối với sự ủy quyền, nắm giữ và thực thi quyền lực chính đáng từ chủ thể quyền lực tối cao: nhân dân. Trong đó, thực thi trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên được đặt ra có ý nghĩa là phương thức tự kiểm soát quan trọng hàng đầu. Trong bài này, bàn về một trong những phương thức kiểm soát quyền lực chính trị: phương thức tự kiểm soát bằng trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, chủ chốt các cấp.