Bài viết tập trung nghiên cứu khái niệm doanh nghiệp nhà nước giữ vị trí thống lĩnh/độc quyền ở Việt Nam, khái quát sự hình thành và phát triển, làm rõ những đặc điểm của chúng nhằm so sánh với các loại hình doanh nghiệp độc quyền trên thế giới. Trên cơ sở đó, bài viết phân tích những tác động của chúng đối với cạnh tranh, qua đó chỉ ra những vấn đề phát sinh đối với việc áp dụng pháp luật cạnh tranh cho các hành vi độc quyền của các doanh nghiệp này ở Việt Nam. Bài viết nêu vấn đề để tiếp tục nghiên cứu nhằm hoàn thiện pháp luật cạnh tranh với mục tiêu bảo đảm vai trò chủ đạo thực sự của thành phần kinh tế nhà nước theo tinh thần của Hiến pháp sửa đổi 2013.