Ý tưởng về mô hình đại học trọng điểm, đa ngành, đa lĩnh vực, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, phục vụ cho mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa được Thủ tướng Võ Văn Kiệt phát kiến và hiện thực hóa bằng việc thành lập hai đại học quốc gia ở hai đầu cầu của đấy nước (Hà Nội và TP. Hồ Chí MinH). Sau giai đoạn đầu với những khó khăn và những bài học trong việc xây dựng một mô hình giáo dục mới, bước vào những năm đầu thế kỷ XXI. Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh đã dần hoàn thiện và phát triển mô hình hệ thống các trường đại học, viện nghiên cứu, từng bước tiếp cận và hội nhập với xu hướng giáo dục tiên tiến thông qua các hoạt động hợp tác quốc tế.