Kinh tế hợp tác xã (HTX) là một trong những thành phần kinh tế phát triển sớm ở thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM) và đã góp phần quan trọng vào tháo gỡ khó khăn, từng bước thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội thành phố qua các thời kỳ. Căn cứ vào ngành nghề hoạt động, có thể chia HTX ở TPHCM thành một số loại hình cơ bản như HTX thương mại, HTX tiểu thủ công nghiệp, HTX nông nghiệp, HTX tín dụng, HTX giao thông vận tải, HTX dịch vụ môi trường. Tổ chức và hoạt động của HTX không bị giới hạn về quy mô, lĩnh vực và địa bàn với mô hình linh hoạt, đa dạng về hình thức, phù hợp với đặc điểm từng ngành, từng vùng, với nhiều trình độ phát triển khác nhau. Kinh tế HTX ở TPHCM nhất là từ năm 1986 đến năm 2015, đã góp phần không nhỏ vào việc ổn định xã hội, xóa đói, giảm nghèo, từng bước góp phần vào phát triển ổn định đi đến bền vững.