Nghiên cứu này tìm hiểu sự phát triển của tiểu thuyết Việt Nam trong hai thập niên đầu thế kỷ XXI như một giai đoạn văn học đặc thù với những đặc điểm khác biệt so với giai đoạn trước. Bài viết đi sâu phân tích, lý giải những chuyển động của tiểu thuyết qua sự thay đổi địa vị của thể loại, sự nối tiếp các thế hệ sáng tác, ý thức về tinh thần tự do và sự quan tâm hơn đến cách kể. Chính những chuyển động đó tạo nên sự đa dạng hóa thể loại với tiểu thuyết lịch sử, tiểu thuyết tự truyện hay các loại hình tiểu thuyết đại chúng. Bài viết cũng hướng tới đánh giá những đóng góp của tiểu thuyết giai đoạn sau 2000 đối với văn học Việt Nam đương đại nói chung.