Trong lịch sử quan hệ nói chung và quan hệ ở khu vực Đông Nam Á nói riêng, sự tồn tại và phát triển của ASEAN trong hơn 50 năm qua thường được viện dẫn để minh chứng cho sức sống dẻo dai cảu một mô hình hợp tác khu vực. Trong thời gian gần đây và những năm sắp tới, mô hình hợp tác mà ASEAN theo đuổi theo Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 đang và sẽ diễn ra trong môi trường đối nội và đối ngoại ngày càng phức tạp và thách thức hơn, dưới tác động của các nhân tố khó đoán định và sự bất định ngày càng gia tăng trong tình hình nội bộ từng nước cũng như ở khu vực hay quốc tế.