Trong thời đại CMCN 4.0 hiện nay và trong tương lai, chuyển đổi số là xu thế phát triển tự nhiên trong các lĩnh vực hoạt động của con người nói chung và trong giáo dục đào tạo nói riêng, đặc biệt là các ứng dụng của trí tuệ nhân tạo (TTNT). Về mặt khoa học công nghệ, các hệ thống TTNT phổ biến được ứng dụng trong giảng dạy bao gồm các hệ cơ sở tri thức, các hệ giải vấn đề thông minh và các hệ hỗ trợ tra cứu kiến thức, các hệ thống hỗ trợ kiểm tra đánh giá có tính thông minh sử dụng các phương pháp và kỹ thuật của TTNT và hiện nay có cả các chatbot thông minh. Bài báo này sẽ trình bày về cơ sở khoa học cho việc thiết kế một số hệ thống TTNT phổ biến ứng dụng trong dạy và học cùng với một số ứng dụng cụ thể. Các thành phần cốt lõi trong kiến trúc của các hệ thống gồm cơ sở tri thức và bộ suy diễn, sẽ được thiết kế dùng các phương pháp biểu diễn tri thức và suy diễn trên máy tính. Từ đó chỉ ra một tầm nhìn mang tính hệ thống cho việc phát triển các hệ thống ứng dụng theo xu thế chuyển đổi số trong giáo dục đại học., Tóm tắt tiếng anh, In the era of Industry 4.0 today and in the future, digital transformation is a natural trend in human activities in general, and in education and training, especially with the applications of artificial intelligence (AI). In terms of science and technology, common AI systems used in learning and teaching include knowledge-based systems, intelligent problem solvers, knowledge retrieval systems, and intelligent systems for assessment and testing that use AI methods and techniques, including intelligent chatbots. This article will present the scientific basis for designing some commonly used AI systems in education along with specific applications. The core components of these systems, including knowledge base and inference engine, will be designed using knowledge representation and reasoning methods. This provides a systematic vision for the development of intelligent systems in line with the digital transformation trend in higher education.