Bài viết xuất phát từ việc xác lập Trần Thùy Mai với tư cách một nhà văn viết tiểu thuyết lịch sử. Bắt đầu từ những hoài nghi, trăn trở đối với quá khứ, chúng tôi đi vào tiểu thuyết Từ Dụ thái hậu để nhìn về những sự kiện lịch sử và con người quá khứ trong sự phức tạp, nhiều chiều. Một trong những điểm nhấn góp phần làm nên thành công của tác phẩm này chính là việc nhà văn đưa ra được những bài học quá khứ cho hiện tại và tương lai: công lí trong cuộc sống, tham vọng quyền lực, thuật trị nước, việc trọng dụng nhân tài của những bậc tiền nhân. Phương pháp liên ngành được sử dụng để nghiên cứu nội giới văn bản, đồng thời nhấn mạnh mối quan hệ mật thiết giữa kinh nghiệm văn hóa và cá tính sáng tạo của nhà văn. Bài viết cũng hướng đến việc đánh giá và ghi nhận những đóng góp của Trần Thùy Mai đối với thể loại tiểu thuyết lịch sử nói riêng và văn học đương đại Việt Nam nói chung., Tóm tắt tiếng anh, This paper is inspired by an event of asserting Tran Thuy Mai as a historical novel writer. Starting with the writer's doubts and preoccupation with the past, the authors have deeply analysed "Tu Du Thai Hau" novel to understand the complexity of historical events and humanity in different dimensions. One of the highlights in the novel is that the writer proposed the manipulation of historic lessons for the present and future, which has contributed to its resounding success. There are four types of lessons mentioned above: (a) justice in life, (b) the power avaricious, (c) the reigning methodology, and (d) the significant use of talents. An interdisciplinary approach has been conducted to research inner context boundaries and emphasize the intimate relationship between the writer's cultural experience and creative personality. The article is also aimed at appraising and recognizing Tran Thuy Mai's contributions to the contemporary Vietnamese literature in general and the historical novel genre in particular.