Bài viết phân tích sự thức tỉnh của các nhân sĩ Việt Nam đầu thế kỷ XX mà Trần Quý Cáp là một trong những nhân vật trọng yếu. Ông có những tư tưởng mới mẻ và hoạt động thực tiễn sôi nổi, là một hình ảnh có tính đại diện của cả phong trào trên các khía cạnh như tiếp nhận tri thức mới, nhận thức thực trạng Việt Nam, nhận thức về con đường cứu nước, Duy Tân... Bài viết cũng đi sâu phân tích vị trí của ông trong cuộc vận động chung vì tiến bộ của dân tộc lúc bấy giờ., Tóm tắt tiếng anh, This article analyzes the awaken transformation of Vietnamese patriotic personalities at the beginning of the 20th Century
in which, Tran Quy Cap is one key man. Tran Quy Cap, possessing new and innovative ideas as well dynamic acting life, is one representative figure for this patriotic movement based on the diverse aspects: new knowledge acquisition, awareness of the current Vietnamese situation, awareness of how to free the nation, Duy Tan movement and so on. This article also concentrates on analyzing his role in the general campaign for the national breakthrough at that time.