Trong hệ thống đình làng Việt Nam, đình Trà Cổ thuộc thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh là di tích có giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc nghệ thuật đặc sắc. Trên cơ sở khảo cứu nhiều nguồn tư liệu, bằng cách tiếp cận lịch sử và liên ngành, bài viết tập trung phân tích bối cảnh lịch sử, quá trình hình thành, phát triển của vùng duyên hải Đông Bắc, thương cảng Vân Đồn và vị trí chiến lược của vùng Hải Ninh, Vạn Ninh, An Bang, Yên Quảng. Đình Trà Cổ vừa đảm đương ba chức năng cơ bản của đình làng Việt Nam vừa là công trình kiến trúc độc đáo của cư dân biển ở vùng địa đầu đất nước. Các bộ hoành phi, câu đối, sắc phong, thần tích về các thần linh, những người có công... có nhiều giá trị về lịch sử, văn hóa. Lễ hội đình Trà Cổ cũng thể hiện nhiều nét đặc trưng về thời gian, không gian, nghi lễ, gắn với giá trị nguồn cội, sự nghiệp chống ngoại xâm. Đình Trà Cổ là cột mốc lịch sử văn hóa, góp phần khẳng định chủ quyền, bản sắc văn hóa Việt Nam.