Enterobacteriaceae sinh men betalactam phổ rộng (ESBL Enterobacteriaceae) đang trở thành một tác nhân kháng thuốc cao trong viêm phổi cộng đồng.Mục tiêu: Xác định các đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, các yếu tố nguy cơ, và tiên lượng tử vong của viêm phổi cộng đồng do vi khuẩn Enterobacteriaceae sinh ESBL.Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu tiến cứu cắt ngang trên đối tượng bệnh nhân viêm phổi do Enterobacteriaceae nhập viện tại bệnh viện Thống Nhất từ 1/2020-1/2022Kết quả: Viêm phổi do Enterobacteriaceae sinh ESBL có độ tuổi trung bình 79,9, nam chiếm 55,2%.Bệnh nền gồm xơ gan chiếm 79,3%, nghiện rượu 27,6%, tiền sử mới nhập viện trong vòng 30 ngày (22,4%), sử dụng corticoides (25,9%) nhiều hơn so với nhóm không sinh ESBL. Triệu chứng lâm sàng nổi bật là hội chứng đông đặc, viêm phổi thùy nhiều hơn (48,3%).Tác nhân sinh ESBL là 49,2%, với K.pneumoniae (63,8%), E.coli (32,8%). Enterobacteriaceae MDR chiếm 20,3%, XDR 2,5%, PDR 15,3%, khác biệt có ý nghĩa thống kê (p <
0,05). Enterobacteriaceae sinh ESBL đề kháng vớipiperacillin/sulbactam 25%, ertapenem 27,8%
imipenem 10,7%, còn nhạy 100% với meropenem, amikacin, colistin. Khi phân tích hồi quy đa biến, các yếu tố tiên lượng tử vong gồm sử dụng kháng sinh không hợp lý (OR= 23,1
95%CI 2,8 - 189,9
p= 0,03), thông khí hỗ trợ (OR=17,19
95%CI 1,74 - 132,6
p= 0,039), nhập HSTC (OR= 7,68
95%CI 1,1 - 53,46
p= 0,000)
NTproBNP ≥ 1300 pg/L (OR= 7,1
95%CI 3,5 - 53,3
p= 0,000), nhiễm khuẩn huyết (OR= 5,29, 95%CI: 2,51-13,0
p=0,000), suy tim cấp, với p <
0,05Kết luận:Enterobacteriaceae sinh ESBL gây viêm phổi cộng đồng với triệu chứng lâm sàng nổi bật viêm phổi thùy, tổn thương đa thùy. Yếu tố nguy cơ gồm xơ gan, nghiện rượu, tiền căn nằm viện ≤ 30 ngày, corticoides, kháng sinh không hợp lý. Vi khuẩn còn nhạy cảm với meropenem, amikacin và colistin. Tử vong tăng ở bệnh nhân sử dụng kháng sinh không hợp lý, thông khí hỗ trợ, nhập HSTC, NTproBNP ≥ 1300 pg/L, nhiễm khuẩn huyết, suy tim cấp.