Bài viết nhằm mục đích phân tích và xây dựng được các mô hình cơ chế gây nghiện của một số chất kích thích ở các cấp độ, để phục vụ nghiên cứu các thuốc có cơ chế tác dụng rõ ràng dùng cai nghiện trên cộng đồng. Kết quả 4 mô hình cơ chế gây nghiện của 3 nhóm chất kích thích gồm ma túy, rượu và thuốc lá đã được xây dựng và phân tích. Các chất kích thích tác động vào tế bào thần kinh, gắn đặc hiệu với receptor tạo phức hợp kích thích giải phóng dopamin, gây hiệu ứng nghiện tuỳ theo nhóm chất ở 4 cấp độ là Cơ thể - Mô não thần kinh - Tế bào - Phân tử sinh học.Trên cơ sở các mô hình được xây dựng, nghiên cứu cũng đã ứng dụng thử nghiệm và đánh giá triển khai phương pháp sử dụng các thuốc hỗ trợ cai nghiện có cơ chế tác dụng rõ ràng phối hợp với công tác cai nghiện trên mô hình 3 kết hợp: Cá nhân người nghiện - Gia đình và Cộng đồng.