Khu vực kinh tế chưa được quan sát (Non - Observed Economy - NOE) hiện hữu ở tất cả các nền kinh tế trên thế giới, dù là phát triển hay đang phát triển, với quy mô và tác động khác nhau tới toàn bộ nền kinh tế và đời sống xã hội của quốc gia. Khác với khu vực kinh tế quan sát được hay khu vực kinh tế chính thức có thể thống kê, tổng hợp và kiểm soát được, thì khu vực NOE chưa thể thống kê, tổng hợp đầy đủ, chính xác và kiểm soát một cách hiệu quả. Hiện khu vực kinh tế chưa được quan sát rất đa dạng, phức tạp, tồn tại trong nhiều lĩnh vực, dưới nhiều hình thức như kinh tế ngầm, kinh tế phi chính thức... Tuy nhiên, khu vực NOE có những ảnh hưởng tích cực tới toàn bộ nền kinh tế, trong đó phải kể tới việc tạo thu nhập, sinh kế, việc làm cho người lao động, nhất là lao động phổ thông, chưa qua đào tạo, đồng thời tạo ra tính linh hoạt, năng động và giúp khu vực kinh tế chính thức thích ứng tốt hơn trước những cú sốc của thị trường... Trên giác độ quản lý, các vấn đề về NOE cần được quan tâm liên quan đến những mặt tiêu cực của khu vực NOE về quyền lợi tối thiểu của người lao động và điều kiện tiếp cận các dịch vụ thiết yếu của người lao động không được đảm bảo, các hoạt động kinh tế phạm pháp, hoạt động buôn bán hàng cấm, hàng giả, buôn lậu, gian lận thương mại, trốn thuế... gây méo mó cạnh tranh, thất thu ngân sách, giảm thu nhập bình quân đầu người và có thể gây ra bất ổn kinh tế, xã hội. Bài viết tập trung nghiên cứu, tìm hiểu về khu vực kinh tế chưa được quan sát của một số nước châu Á là Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan và đưa ra một số bài học kinh nghiệm và hàm ý cho Việt Nam.