Tóm tắt: Đối với văn xuôi, tiểu thuyết được xem thể loại chủ đạo, có ưu thế trong việc phản ánh những vấn đề cơ bản của đời sống xã hội và số phận con người. Nằm trong dòng chảy của văn xuôi Việt Nam đương đại, tiểu thuyết từ sau 1986 đảm đương sứ mệnh quan trọng là đổi mới tư duy thể loại. Tiếp nhận từ lý thuyết phân tâm học của C. Jung, các nhà văn đã sử dụng cổ mẫu như một phương tiện nghệ thuật hữu hiệu để giúp cho người đọc tiếp cận hiện thực thêm phần sinh động và mới mẻ. Đặc biệt, thông qua tư duy huyền thoại hóa, các cổ mẫu hiện diện như những hình tượng nhân vật, những ký hiệu nghệ thuật đa nghĩa. Ở bài viết này, chúng tôi nghiên cứu tư duy huyền thoại hóa qua cổ mẫu nước và lửa trong một số tác phẩm tiểu thuyết Việt Nam từ sau 1986. Từ khóa: Tư duy huyền thoại hóa, tiểu thuyết Việt Nam, cổ mẫu, nước, lửa.