Công đoàn là một trong các chủ thể của quan hệ lao động, có vai trò quan trọng trong việc xây dựng, phát triển quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ tại doanh nghiệp. Quá trình phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, tổ chức công đoàn đang đứng trước những khó khăn, thách thức trong việc thực hiện chức năng đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) tại doanh nghiệp. Bài viết này phân tích về vai trò, chức năng đại diện, bảo vệ của công đoàn, qua đó đưa ra một số giải pháp nhằm đổi mới, nâng cao hiệu quả tổ chức, hoạt động của tổ chức công đoàn trong việc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng về BHXH của người lao động trong doanh nghiệp.