Người Việt luôn tự hào về truyền thông 4.000 năm dựng nước và giữ nước, nhưng giữa văn hóa Việt Nam cố đại và đương đại có sự gián đoạn rất lớn. Kiến trúc thời đại Hùng Vương chỉ còn hình khắc trên di vật đồ đồng Đông Sơn vá khác xa kiến trúc truyền thông. Trong khi đó các nghiên cứu hồi cố đều không nhìn được xa hơn 1.500 năm về quá khứ. Bài báo đề cập một vài khía cạnh liên quan đến quá trình định cư tại đồng bằng Bắc bộ - có tham i chiêu từ các linh vực địa lý, tự nhiên và lịch sử - văn hóa, thòng qua yếu tố con người là trung tâm - và tìm cách lý giải sự đột biến văn hóa giữa thời Hồng Bàng và Bắc thuộc.