Mô tả một khía cạnh của ngữ pháp văn bản tiếng Việt theo quan điểm chức năng. Khung lí thuyết sử dụng để mô tả là Ngữ pháp chức năng hệ thống do Halliday và các nhà ngữ pháp chức năng hệ thống khác phát triển. Trọng tâm của bài viết được đặt vào việc mô tả Đề ngữ trong cú đơn. Hai câu hỏi chính làm nền tảng cho bài viết là (1) Đề ngữ là gì trong cú đơn tiếng Việt và Đề ngữ được nhận diện như thế nào?
và (2) những lựa chọn tinh tế nào có sẵn trong môi trường ĐỀ NGỮ và chúng được phân biệt như thế nào? Nghiên cứu cho thấy ĐỀ NGỮ trong tiếng Việt là một hệ thống của cú với tư cách là một thông điệp
nó có thể được định nghĩa như là "xuất phát điểm của thông điệp" (Halliday (1967b, tr. 212
1970, tr.161
1985b, tr. 38), và có thể được nhận diện bởi vị trí đầu tiên trong cú
môi trường ĐỀ NGỮ mở ra một số lựa chọn tinh tế và những lựa chọn này có thể được phân biệt theo ba siêu chức năng ngôn ngữ siêu chức năng trải nghiệm, siêu chức năng liên nhân, và siêu chức năng văn bản. Nghiên cứu góp phần vào việc vận dụng lí thuyết Ngữ pháp chức năng hệ thống vào việc mô tả ngữ pháp văn bản của cú tiếng Việt, mở ra những tiềm năng cho một cách tiếp cận mới trong việc mô tả toàn diện ngữ pháp chức năng hệ thống tiếng Việt phục vụ cho giảng dạy, học tập và nghiên cứu ngôn ngữ., Tóm tắt tiếng anh, This article is a functional description of an aspect of textual grammar of Vietnamese. The theoretical framework adopted for the description is Systemic Functional Grammar (SFG) as developed by Halliday and other systemicists. The focus is on the description of Theme in the clause simplex. Two main questions which form the basis of this article are (1) "what is Theme in the Vietnamese clause simplex and how is it recognised?"
and (2) "what are the delicate options available in the environment of THEME and how are they distinguished?" The study shows that Theme in Vietnamese is a system of the clause as a message
it can be defined as "the point of departure of the message" (Halliday (1967b, p. 212
1970, p. 161
1985b, p. 38), and can be recognized by first position in the clause
and the environment of THEME opens for a number of delicate options, and these options can be distinguished along the three metafuncions of language the experiential, the interpersonal, and the textual. The study contributes to the application of SFG theory to the description of textual grammar of the Vietnamese clause, opening up potentials for a new approach to the description of a comprehensive SFG of Vietnamese for language teaching, learning, and research.