Sự khác biệt giữa một tác phẩm lịch sử với một tác phẩm tiểu thuyết đôi khi không phải là sự khác biệt giữa sự thực và tưởng tượng mà là sự khác biệt về mức độ hư cấu (hiểu theo nghĩa rộng nhất). Phân biệt đó cho thấy việc một số nhà phê bình phân tích nghiên cứu nhân vật Khổng Minh mà không tỏ rõ họ đang hình dung nhân vật này từ nguồn thông tin nào (sử sách hay tiểu thuyết) và họ đang bình luận Không Minh (cả trong tư cách con người có thực và nhân vật lịch sử hay hình tượng văn chuơng) hay là bình luận những nguồn thông tin dựng lên nhân vật Không Minh. Xuất phát từ nhận thức đó, kết hợp với ý thức rõ ràng về tính cách đặc thù thể loại truong thiên diễn nghĩa lịch sử của bộ tiểu thuyết La Quán Trung, bài viết này là một cố gắng phân biệt Khổng Minh với tư cách nhân vật lịch sử với một Không Minh trong tư cách hình tượng văn học., Tóm tắt tiếng anh, The difference between a historical work and a literature novel is not always that between fact and fiction but the difference in fictional levels (in the broadest sense of the word). On this basis, it can be realised that many researchers have analysed the character of Zhuge Liang without making it clear whether they have got the information about him from historical books or literary fictions, and whether they have figured him as a real life person and historical figure or literary character and that they have discussed Zhuge Liang - making up information. With this recognition and the awareness of the special characteristics of the saga by Luo Guanzhong, this paper has differentiated Zhuge Liang as a historical figure from Zhuge Liang as a literary character (an ever-changing, immortal fiction one).