Năm 2002, trong bối cảnh khu vực kinh tế tập thể (KTTT) - một trong những thành phần kinh tế quan trọng của đất nước vẫn còn nhiều mặt yếu kém, chưa đủ sức đảm nhiệm tốt vai trò cùng với kinh tế nhà nước trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế nhiều thành phần định hướng xã hội chủ nghĩa, tại Hội nghị lần thứ 5, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX đã ban hành Nghị quyết số 13-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, nhằm phát triển KTTT với nhiều hình thức hợp tác đa dạng, mà nòng cốt là hợp tác xã (HTX). Đây là bước cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII, tiếp tục thực hiện đường lối đổi mới toàn diện, trong đó phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, hội nhập quốc tế là nhiệm vụ trọng tâm. Cùng với quá trình đổi mới kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế, trong 20 năm qua, việc thực hiện Nghị quyết 13-NQ/TW đã có được những "trái ngọt" và được chứng kiến khu vực KTTT trải qua các giai đoạn phát triển khác nhau, nổi bật nhất là sự thay đổi mô hình hợp tác xã HTX kém hiệu quả sang mô hình HTX tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bước đầu khẳng định là nhân tố quan trọng góp phần bảo đảm an sinh xã hội và sự phát triển kinh tế của đất nước.