Tập trung dân chủ là nguyên tắc cơ bản trong tổ chức và hoạt động của Đảng và hệ thống chính trị, do vậy, việc vi phạm hay không thực hiện tốt nguyên tắc này sẽ để lại những hệ luỵ nhất định. Sự sụp đổ của Liên xô và hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu những năm 1989-1991 có nhiều nguyên nhân, song một trong những nguyên nhân cơ bản là Đảng Cộng sản ở các nước này vi phạm nguyên tăc tập trung dân chủ. Bài viêt làm rõ những hệ luỵ từ việc vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ ở Liên xô và các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu của các Đảng Cộng sản, như là một bài học cần cảnh tỉnh với các Đảng Cộng sản chân chính hiện nay.