Giáo dục và đào tạo là những khái niệm gần nhau, có mối quan hệ biện chứng, có tác động qua lại, gắn bó chặt chẽ với nhau. Giáo dục và đào tạo đều là những hoạt động, những quá trình hướng tới sự hoàn thiện nhân cách, trí tuệ, phẩm chất, bản chất con người. Cả hai đều diễn ra trong các nhà trường, trong các bối cảnh hoạt động thực tiễn xã hội, lịch sử, văn hóa, đều gắn với quá trình dạy và học, với quá trình tiếp thu, chiếm lĩnh tri thức. Tuy nhiên, trong thực tế không phải ai cũng hiểu đúng bản chất của hai khái niệm này, không phải ai cũng có thể phân biệt một cách rõ ràng đâu là giáo dục, đâu là đào tạo. Sự nhầm lẫn, không phân biệt nội hàm của các khái niệm này có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng dạy và học nói riêng, đến chất lượng của toàn bộ quá trình giáo dục và đào tạo, từ đó ảnh hưởng đến chất lượng của nguồn nhân lực nói chung. Trong bài viết này, tác giả tập trung làm rõ mối quan hệ biện chứng giữa hai khái niệm giáo dục và đào tạo, từ đó trình bày một số suy ngẫm với mong muốn góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, chất lượng đào tạo nguồn nhân lực Việt Nam trong bối cảnh hiện nay.