Ngay từ đầu thế kỷ XXI, Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đã nổi lên như một trong những "sân khấu" chính của sự cạnh tranh cũng như hợp tác giữa các quốc gia. Bản thân thuật ngữ "Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương" đã được đề xuất bởi một số chủ thể chính trong khu vực, bao gồm Mỹ, Nhật Bản, Australia và Ấn Độ, và được coi là sự kết hợp của hai đại dương Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương. Khu vực này bao gồm nhiều nước lớn và tổ chức quốc tế như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Australia, Hàn Quốc, cùng với ASEAN và các quốc đảo khác nhau ở vành đai Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Hiện nay, đây là một khu vực toàn cầu ngày càng được mở rộng và có ý nghĩa địa chiến lược cũng như địa kinh tế của hai đại dương và là một khu vực hợp tác toàn diện có phạm vi rộng lớn. Bài viết này tập trung phân tích tầm quan trọng chiến lược của khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và sự điều chỉnh chiến lược an ninh hàng hải của một số quốc gia và tổ chức quốc tế đối với khu vực này trong hai thập niên đầu thế kỷ XXI.