Dịch bệnh là mối đe dọa và nguy hại đối với xã hội loài người, là một trong những nhân tố tạo nên sự bất ổn về mặt kinh tế, chính trị và xã hội. Theo Đại Nam thực lục ghi chép, trong thế kỉ XIX, Việt Nam diễn ra 3 trận dịch lớn với quy mô, phạm vi toàn quốc đó là trận dịch tả năm 1820, trận dịch (chưa rõ tên) năm 1849, trận dịch đậu mùa năm 1888 và hậu quả làm hàng nghìn người tử vong. Bài viết tập trung phân tích sự bùng phát và quá trình lây lan của dịch bệnh
các biện pháp ứng phó với dịch bệnh của triều Nguyễn (thế kỷ XIX) cùng kết luận và bài học kinh nghiệm trong việc ứng phó với dịch bệnh trong giai đoạn hiện nay.