Trong các tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới, yếu tố văn hóa được thể hiện ở tiêu chí thứ 6 và 16. Để thực hiện chúng, các địa phương đã tiến hành xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị cho các thiết chế văn hóa cũng như thực hiện nhiều hạng mục khác, để có thể đạt chuẩn. Nhằm làm rõ sự thích ứng của cộng đồng trong việc này, bài viết 1 tập trung mô tả cách người dân ở cộng đồng nông thôn đáp ứng tiêu chí số 6 và 16. Theo đó, việc phân tích tư liệu điền dã nhằm chỉ ra mức độ quan trọng trong sự thích ứng của người dân trong việc hiện thực các chính sách của Nhà nước với điều kiện thực tiễn địa phương.