Năm 1945, Đảng Cộng sản Việt Nam trở thành đảng cầm quyền - với trọng trách cao cả là Đảng duy nhất lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Theo đó, trong giai đoạn 1945-1951, dưới sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam, Trung ương Đảng đã có nhiều những quyết sách quan trọng nhằm đẩy mạnh công tác xây dựng Đảng đáp ứng yêu cầu của cách mạng trong sự nghiệp giải phóng dân tộc. Tuy nhiên, bên cạnh những dấu ấn đạt được trong công tác xây dựng Đảng, giai đoạn này còn nổi cộm một số những hạn chế lớn cần được khắc phục. Do đó, luận bàn về việc tổng kết những kinh nghiệm từ công tác xây dựng đảng đã được nhiều công trình khoa học làm sáng tỏ, song nghiên cứu một cách trực tiếp về một số kinh nghiệm từ công tác xây dựng đảng trong thời kỳ đảng hoạt động bí mật (1945-1951) vẫn chưa có công trình nào. Qua việc, thống kê, phân tích, tổng hợp vấn đề nghiên cứu, chúng tôi đi vào khái quát thực trạng công tác xây dựng đảng giai đoạn 1945-1951, từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm để thấy rằng, nghiên cứu về những kinh nghiệm từ công tác xây dựng đảng (1945-1951) có ý nghĩa đặc biệt quan trọng để Đảng Cộng sản Việt Nam đúc rút những bài học hữu dụng cho công tác xây dựng Đảng trong giai đoạn hiện nay.