Nguyễn Sinh Sắc là một nhà trí thức lớn vào đầu thếkỷXX, mong muốn của ông là được đem trí tuệvà tài năng của mình đểđóng góp cho dân tộc. Trong bối cảnh,xã hội Việt Nam đang trăn trởtìm phương hướng đểgiải phóng dân tộc thì cụphải từbỏquan trường, đi vào Nam sống ẩn dật đểtìm con đườngphù hợp nhất cho việctruyền bá tư tưởng yêu nước.Khác với nhiều trí thức cùng thời, Nguyễn Sinh Sắcđi lên từlớp nông dân nghèo khổ, đã bền chí, phấn đấu khổhọc quyết vươn tới đỉnh cao của trithức. Khi đỗđạtcao, Nguyễn Sinh Sắc không hềquay lưng với người nghèo khổ, ngược lạisống hòa mình, hết lòng yêunước, thương dân, sống thanh cao, chịu đựng nhiều nỗi đau truân chuyên.Trên cơ sởđối sánh các nguồn tư liệu, tác giảmạnh dạn đưa thêmmột sốý kiến vềhoạt động truyền bá tư tưởng yêu nước, khát vọng giành lại độc lập tựchủdân tộccho các tầng lớp nhân dânởmột sốđịa phương thuộc vùng đất NamKỳcủa Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc(1862 -1929), trong khoảng thời gian từnăm 1911 đến năm 1929.Tác giảhy vọng, kết quảđạt được từbài viết sẽgóp phần vào việc tìm hiểu, nghiên cứu vềcuộc đời, sựnghiệp của Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc