Trong Con thú bị ruồng bỏ và Rùa hồ Gươm, Nguyễn Dậu đã lên tiếng vì sinh thái một cách có ý thức, có chủ đích. Kết hợp giữa luân lí học tôn trọng sinh mệnh và tự sự học sinh thái, bài viết sẽ trình bày quan điểm tôn trọng sinh mệnh từ góc nhìn tự sự học sinh thái của nhà văn ở ba biểu hiện trần thuật người kể chuyện, điểm nhìn bên trong và diễn ngôn sinh thái trong mối tương quan với loài vật - nhân vật trung tâm. Đồng thời, từ góc nhìn tự sự học sinh thái, bài viết khẳng định tính tiên phong, giá trị nghệ thuật của tác phẩm và tình cảm, trách nhiệm cũng như ý thức sinh thái của nhà văn.