Trong Cách mạng Tháng Tám và kháng chiến kiến quốc, những hoạt động thực tiễn, uy tín của Hồ Chí Minh, chính sách tôn giáo của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa có sức cuốn hút đối với nhiều nhân sĩ trí thức, chức sắc, tín đồ tôn giáo. Những quan điểm mác xít của Đảng về vấn đề tôn giáo, tư tưởng đại đoàn kết dân tộc và tôn giáo của Hồ Chí Minh trên cơ sở tìm ra những hằng số trong quan hệ đạo - đời, điểm tương đồng của các hệ ý thức trong phong trào dân tộc ở nước ta có sức lôi cuốn nhiều nhân sĩ, trí thức các tôn giáo, góp sức vào thắng lợi của sự nghiệp cách mạng do Đảng, Chính phủ Hồ Chí Minh lãnh đạo. Bài viết cung cấp thêm nhiều tư liệu với góc độ khác nhau làm rõ thêm về nội dung này.