Trong thời kỳ hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, Việt Nam cần phải giải quyết mối quan hệ giữa bản sắc văn hóa và phát triển, truyền thống và hiện đại. Văn hóa Việt Nam không chỉ là sự đóng góp của người Kinh mà còn là đóng góp của các dân tộc thiểu số khác. Trong đó, vùng núi Tây Bắc nước ta là địa bàn cư trú của nhiều dân tộc thiểu số. Chính vì vậy, việc nghiên cứu những đặc điểm chung trong cấu trúc làng xã, tổ chức xã hội, phong tục tập quán của các làng xã miền núi phía Bắc rất quan trọng, góp phần thực hiện chủ trương đưa nông thôn gần thành thị hơn, xóa bỏ sự chênh lệch giàu nghèo, khác biệt về văn hóa, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc của Đảng và Nhà nước ta hiện nay. Từ đó, đề xuất xây dựng chính sách phát triển nông thôn mới cho các dân tộc thiểu số Tây Bắc. Do giới hạn của bài báo khoa học, nên chúng tôi khảo sát hai trường hợp, đó là làng của dân tộc Mông và dân tộc Thái.