Dựa trên kết quả điều tra 3.600 người dân năm 2018 tại 8 địa phương trong cả nước, được xử lí bằng công cụ SPSS, phiên bản 20.0 và nguồn dữ liệu khác, bài viết đưa ra bằng chứng thực tế về những biến chuyển lối sống cơ bản của cư nông thôn và thành thị trên 05 phương diện chủ yếu (1). Lĩnh vực lao động - sản xuất, (2). Hoạt động chính tri, (3). đời sống tinh thần, (4). Sinh hoạt gia đình - họ tộc và (5). Quan hệ xã hội
qua đó, gợi mở một số giải pháp hoàn thiện chế định bắt buộc có liên quan trước các biến đổi ấy.