Các nghiên cứu về di dân và chính sách di dân đã có rất nhiều công trình và dự án đề cập. Phạm vi nghiên cứu của các đề tài, dự án cũng bao gồm các vùng trọng điểm di dân của đất nước, trong đó có Tây Nguyên. Các đề tài này đã rút ra được những bài học quý giá không chỉ về chính sách di dân, mà cả về việc di dân nói chung. Tuy đã có nhiều nghiên cứu đề cập đến chính sách di dân, những thành quả và những mặt hạn chế, từ đó đề xuất những giải pháp gắn với phát triển kinh tế - xã hội, nhưng các nghiên cứu này này vẫn còn những mặt hạn chế it xem xét tương quan giữa di dân với đặc điểm sinh thái - nhân văn của địa bàn nhập cư. Với một vài hạn chế nêu trên, bài viết này chỉ giới thiệu tình hình ở một hoặc hai tỉnh của Tây Nguyên như Đăk Lăk cũ (gồm cả tỉnh Đăk Nông hiện nay).