Một trong những định hướng của chương trình giáo dục phổ thông 2018 là "tạo môi trường học tập thân thiện và những tình huống có vấn đề để khuyến khích học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động học tập" [1]. Tuy nhiên, tình trạng thụ động trong giờ học của học sinh ở Việt Nam còn phổ biến khi giáo viên là nguồn cung cấp kiến thức chính và học sinh ít phát biểu trong lớp [2]. Bài viết nghiên cứu động cơ phát biểu trong giờ học của 347 học sinh tại hai loại hình trường trung học phổ thông công lập và tư thục trên địa bàn quận 7, Thành phố Hồ Chí Minh theo hướng tiếp cận định tính. Mục đích chính nhằm đánh giá thực trạng, tìm ra nguyên nhân ngại phát biểu, động cơ phát biểu và đề xuất các biện pháp để cải thiện hiện trạng này, hướng đến việc thực hiện có hiệu quả chương trình giáo dục phổ thông 2018.