Chẩn đoán phân biệt các khối u trung thất cơ bản dựa trên giải phẫu và nguồn gốc của chúng. Trong phân loại của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 2015, cập nhật 2021 các u trung thất được được chia thành 3 nhóm Trung thất trước
trung thất giữa và trung thất sau. Về nguồn gốc các u trung thất qui nạp thành 3 nhóm lớn (1) U tuyến ức (Tumours of the thymus)
(2) U tế bào mầm trung thất (Germ cell tumours of the mediastinum) và (3) Các loại u lympho hệ tạo huyết (Haematolymphoid tumours of the mediastinum). Vị trí xuất hiện u thuộc các nhóm có thể chuyên biệt hoặc đan xen (ví dụ U tuyến ức thường chỉ thấy ở trung thất trước
u tế bào mầm có thể xuất hiện ở nhiều vị trí). Biểu mô vảy là thành phần mô học bao phủ bề mặt ở rất nhiều cơ quan khác nhau trong cơ thể. Do vậy, ung thư biểu mô tế bào vảy (Squamous cell carcinomas - SCC) cũng có thể xuất hiện ở rất nhiều nơi, song SCC nguyên phát trong trung thất là rất hiếm. Trong phân loại u trung thất của WHO, SCC biểu hiện duy nhất trong phân loại ung thư biểu mô tuyến ức (Thymic carcinoma). Chúng tôi giới thiệu trường hợp bệnh khá đặc biệt với khối u SCC nằm trong trung thất giữa, chẩn đoán xác định gặp nhiều khó khăn. Bệnh nhân được phẫu thuật nội soi sinh thiết u, được chẩn đoán xác định SCC bằng mô bệnh học (MBH) và hoá mô miễn dịch (HMMD) song nguồn gốc u còn nhiều tranh luận. Ý kiến hội chẩn cho rằng u có thể xuất phát từ tế bào trung biểu mô lá thành màng phổi trung thất, bị dị sản vảy, cuối cùng trở thành SCC và có thể coi đây là trường hợp SCC nguyên phát của màng phổi (Primary Squamous Cell Carcinoma of Pleura - PSCCP), một trường hợp vô cùng hiếm gặp. Chúng tôi rất mong nhận được phản hồi từ các thầy cô, quý đồng nghiệp sau báo cáo ca bệnh này.