Lý thuyết về lựa chọn duy lý và hành động có ý thức là hai trong những lý thuyết được nghiên cứu về tham nhũng và phòng chống tham nhũng. Bài viết này, tác giả phân tích hai lý thuyết trên giúp hiểu hơn về những yếu tố được xem là nguồn gốc và có sự ảnh hưởng đến hành vi tham những trong xã hội, từ đó, đề xuất những phương pháp phòng chống tham nhũng mang lại hiệu quả cao trong thực tiễn.