Động cơ đồng bộ với nhiều ưu điểm về hiệu suất, mô-men và sự ổn định khi làm việc, do đó nó thường được ứng dụng trong các hệ truyền động công suất lớn. Tuy nhiên, do phía rotor của động cơ đồng bộ luôn cần một thiết bị kích từ có thể thay đổi được trị số nên việc điều khiển động cơ đồng bộ khá phức tạp. Thiết bị kích từ này phải thực hiện 2 nhiệm vụ. Khi khởi động, nó phải xác định được chính xác thời điểm cấp nguồn kích từ vào cuộn dây rotor để từ trường của stato "bắt" được từ trường rotor và quay đồng bộ. Ở chế độ làm việc, bộ điều khiển kích từ phải tự động điều chỉnh được nguồn kích thích để ổn định được giá trị hệ số công suất Cosj theo lượng đặt. Bài báo này trình bày việc thiết kế một mô hình thực nghiệm để "bắt" đồng bộ khi khởi động và điều khiển hệ số công suất Cosj ở chế độ làm việc của động cơ đồng bộ công suất lớn. Thuật toán tối ưu bầy đàn (Particle Swarm Optimization - PSO) được áp dụng để tối ưu hóa các tham số của bộ điều khiển PID nhằm điều khiển hệ thống kích từ bám hệ số công suất đặt.