Trong tiểu thuyết Miền cháy, nhà văn Nguyễn Minh Châu đã xây dựng hình tượng nhân vật như một phương thức đắc lực trong việc phản ánh tâm hồn và phẩm chất của nhân dân Việt Nam. Trong chiến tranh, họ sống và chiến đấu một lòng vì quê hương, trung thành tuyệt đối với cách mạng và gắn bó keo sơn trong tình đồng đội, đồng bào. Ngày hòa bình, họ lại tiếp tục ra sức kiến thiết những miền đất cháy và hàn gắn vết thương chiến tranh còn hiện diện trong mỗi con người và mỗi mái nhà. Vượt lên trên tất cả là tình người, là tinh thần đoàn kết dân tộc và chủ nghĩa nhân đạo cao cả, điều đã làm nên sức mạnh lớn lao và chất keo kết dính để giúp con người Việt Nam vững vàng vượt qua mọi thử thách của cuộc sống. Thành công của việc xây dựng hình tượng nhân vật trong tiểu thuyết Miền cháy đã một lần nữa thể hiện rõ tư duy nghệ thuật cấp tiến và tài nghệ của Nguyễn Minh Châu, góp phần đáng kể vào sự nghiệp hiện đại hóa văn học Việt Nam.