Trải qua 70 năm xây dựng và phát triển Ngân hàng Việt Nam, thể chế ngân hàng đã luôn được đổi mới cho phù hợp với sự đổi mới chính trị, kinh tế và xã hội của đất nước. Đối mới thể chế đã tạo ra tiền đề vững chắc cho ngân hàng Việt Nam xây dựng và phát triển bền vững. Ngay từ khi mới thành lập, Ngân hàng Việt Nam chỉ có hệ thống ngân hàng một cấp thực hiện đồng thời cả ba chức năng quản lý Nhà nước về tiền tệ ngân hàng, chức năng của ngân hàng trung ương và chức năng của ngân hàng thương mại để thực hiện những nhiệm vụ chính trị, kinh tế của đất nước trong thời kỳ đầu mới thành lập. Sự đổi mới thể chế chính trị, kinh tế đã tạo điều kiện cho ngân hàng Việt Nam xây dựng, phát triển và hoàn thiện và từng bước chuyển đôi hệ thống ngân hàng một cấp thành ngân hàng hai cấp phù hợp với yêu cầu phát triển, đáp ứng với những chuẩn mực và thông lệ ngân hàng thế giới, góp phần phát triển kinh tế, xã hội, ổn định chính trị đất nước.