Hoạt động xuất nhập khẩu là hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa trong nước với nước ngoài (ngoại thương) nhằm phát triển sản xuất, góp phần nâng cao đời sống của nhân dân với nhiều nét da dạng, song cũng chứa đựng nhiều vấn đề phức tạp, khác với buôn bán hàng hóa trong nước (nội thương). Trong môi trường này, ngoài việc tuân thủ pháp luật, còn có hành vi "phi thương mại" đó là buôn lậu. Buôn lậu không chỉ gây tác hại về mặt kinh tế, mà còn gây tác hại nặng nề đối với đời sống văn hóa - xã hội. Cũng giống như hầu hết các quốc gia trên thế giới, tại Việt Nam, lực lượng hải quan là chủ thể có vai trò, vị trí quan trọng nhất định đối với các lĩnh vực xuất nhập khẩu hàng hóa, đặc biệt trong công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu. Trong bối cảnh toàn cầu hóa đang diễn ra mạnh mẽ hiện nay, các quốc gia đều đặt ra nhưng mục tiêu và dành sự quan tâm lớn đối với việc kiểm soát thương mại, đồng nghĩa với việc nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống buôn lậu cùa các chủ thể trong đó không thể thiếu lực lượng hải quan. Do đó, việc xác định các yếu tố tác động đến công tác này là thực sự cần thiết. Trong bài viết này, tác giả đưa ra những yếu tố cơ bản tác động đối với công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu của lực lượng hải quan Việt Nam hiện nay.