Trong suốt hơn 200 năm tồn tại, các chúa Nguyễn đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật, trong đó đáng chú ý là quá trình khai hoang mở rộng diện tích lãnh thổ. Với các chính sách quản lý và khai thác phù hợp với từng vùng miền, từng loại đất và với từng giai đoạn lịch sử, các chúa Nguyễn đã khuyến khích được mọi tầng lớp nhân dân tham gia vào quá trình khai hoang. Đó không chỉ là người Kinh, người Chăm, người Khmer mà lực lượng người Hoa cũng được sử dụng đông đảo. Cùng với quá trình khai hoang là quá trình cộng cư, giao thoa văn hóa, tạo nên một nền kinh tế Đàng Trong năng động, mang tính mở và đa dạng.