Sau khi cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ thất bại (23/11/1940), tổ chức Đảng ở Nam Kỳ rơi vào tình trạng khủng hoảng, sự chỉ đạo của Trung ương có lúc bị gián đoạn. Trong hoàn cảnh đó, việc phục hồi tổ chức Đảng để lãnh đạo, tập hợp lực lượng sẵn sàng cho Cách mạng tháng Tám ở Nam Kỳ đã dẫn đến sự hình thành hai Xứ ủy (Xứ ủy Tiền Phong và Xứ ủy Giải Phóng) nhưng hoạt động thiếu thống nhất với nhau. Trong cuộc vận động tiến tới Cách mạng tháng Tám 1945 ở Nam Kỳ, mỗi Xứ ủy có những sáng tạo khác nhau trong việc tập hợp lực lượng. Tuy không thống nhất quan điểm, nhưng khi thời cơ đến, cả hai Xứ ủy đã phối hợp có hiệu quả với nhau trong việc giành chính quyền về tay nhân dân. Thắng lợi này là kết quả sự lãnh đạo kịp thời của Xứ ủy Nam Kỳ trong Tổng khởi nghĩa tháng Tám 1945.,