Về dân cư ở vùng đất Thủ Dầu Một - Bình Dương trải qua 120 năm hình thành và phát triển (1900-2020) không phải là chủ đề nghiên cứu mới, nhưng phần lớn các công trình trước đây chỉ đề cập từng giai đoạn lịch sử với các khía cạnh riêng lẻ. Trừ một số công trình nghiên cứu đề cập đến dân cư chủ yếu trong các giai đoạn sau này, vấn đề dân cư ở Thủ Dầu Một - Bình Dương được trình bày tương đối hệ thống trong ba cuốn địa chí: Sociéte des Études Indochinoises (1910), Monographic de la Province de Thudaumot, Imprimerie F.H Schneider, Saigon
Trần Bạch Đằng (chủ biên, 1991), Địa chí tỉnh Sông Bé, Nxb. Tổng hợp Sông Bé
ủy ban Nhân dân tỉnh Bình Dương (2010), Địa chí Bình Dương, Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2010. Bài viết này bước đầu phác thảo một hướng nhìn kết nối các công trình nghiên cứu nêu trên về dân cư Thủ Dầu Một - Bình Dương trong suốt tiến trình lịch sử 120 năm qua.