Pháp luật về hợp đồng đã quy định về nguyên tắc tự do giao kết hợp đồng dân sự trong nhiều quy định cụ thể, giúp các chủ thể có định hướng đúng đắn khi sử dụng quyền tự định đoạt của mình trong giao kết và thực hiện hợp đồng. Tuy nhiên, trên thực tế vẫn tồn tại một số trường hợp những giao dịch dân sự không tuân thủ nguyên tắc này được gọi là những trường hợp ngoại lệ của nguyên tắc tự do giao kết hợp đồng dân sự. Bài viết trình bày, phân tích những trường hợp ngoại lệ cụ thể, đồng thời đưa ra những ví dụ thực tế của những ngoại lệ này.