Trong tiến trình vận động và phát triển, các thành tố xã hội luôn có sự giao thoa, chuyển hóa cho nhau. Có những thành tố văn hóa bản địa có sức sống vững bền, có những thành tố mất đi, cũng có những thành tố cộng sinh và tiếp biến trong các nền văn hóa khi hội nhập. Dù thế nào chăng nữa, bản sắc văn hóa dân tộc cần được gìn giữ và phát huy, bởi mất bản sắc văn hóa đồng nghĩa với việc mất chủ quyền tinh thần và mất nước. Viết về văn hóa dân tộc qua các trang tiểu thuyết, các nhà văn bày tỏ niềm trăn trở về một số biểu hiện văn hóa bị đánh tráo giá trị trong thời đại mới, đồng thời muốn thông qua đó để định vị lại những giá trị của đời sống xã hội.